مطالعه اثرات اسانس گیاه رازیانه بر روی ساختار بافتی سرویکس و واژن قبل و بعد از برداشت تخمدان موش صحرایی

خواص استروژنیک رازیانه در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است، ولی در ارتباط با عوارض جانبی آن بر روی ارگان های مختلف بدن بررسی های اندکی وجود دارد. در این پژوهش اثرات آن بر روی بافت سرویکس و واژن در موش های صحرایی اواریکتومی شده و موش های صحرایی طبیعی و اواریکتومی نشده مطالعه شده است. برای این منظور تعداد 30 سر موش های صحرایی ماده نژاد ویستار در پنج گروه و به تعداد 6 سر در هر گروه، با میانگین وزنی 10± 200 گرم انتخاب شدند. گروه اول بعنوان شاهد نگهداری شدند، گروه دوم اواریکتومی نشده و اسانس رازیانه را دریافت کردند، گروه سوم اواریکتومی شده و نرمال سالین را دریافت کردند، گروه چهارم اواریکتومی شده و استرادیول را دریافت کردند و بالاخره گروه پنجم اواریکتومی شده و اسانس رازیانه را دریافت کردند. داروها به مدت 30 روز تجویز شدند و سپس موش ها آسان کشی شده و بافت سرویکس و واژن آنها جدا گردید و نمونه هایی حداکثر به ضخامت 5/0 سانتی متر تهیه و جهت ثبوت در فرمالین سیلین قرار داده شدند. از نمونه ها به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه و پس از رنگ آمیزی h&e مورد مطالعه هیستولوژیک و هیستومتریک قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که اسانس رازیانه به عنوان یگ گیاه فیتواستروژن، بر روی ساختار بافتی سرویکس و واژن اثرات قابل توجهی دارد. این اثرات در موش های صحرایی اواریکتومی شده و نشده متفاوت بود، به نحوی که ضخامت بافت پوششی مخاط سرویکس و واژن در موش های اواریکتومی نشده و دریافت کننده اسانس رازیانه در مقایسه با گروه شاهد بصورت معنی داری افزایش یافته است. سلول های موکوسی بزرگ در میان و زیر سلول های استوانه ای مخاط سرویکس مشاهده شد و همچنین یک بافت مطبق شامل سلول های قاعده ای و خاردار در بخش قاعده ای اپیتلیوم نیز مشاهده گردید. اسانس رازیانه در موش های صحرایی اواریکتومی نشده همانند اثرات استرادیول در بافت پوششی مخاط واژن علاوه بر افزایش ضخامت، موجب تغییر بافت پوششی به سنگفرشی مطبق شاخی شده و افزایش واکوئول های سیتوپلاسمی نیز گردید، همچنین سلول های موکوسی در سطح بافت پوششی مشاهده شد. درحالیکه اسانس رازیانه در موش های صحرایی اواریکتومی شده فقط موجب پایداری ساختار بافتی سرویکس و واژن گردید.